ผ้าไหมไทย เป็นมรดกอันล้ำค่าที่อยู่คู่กับสังคมไทยมานาน ความงดงามของเส้นไหม และลวดลายที่ได้จากการทอด้วยความประณีตจนกลายเป็นผ้าไหมทอมือที่คงทน สวยงาม โดดเด่น แต่ยังคงความเป็นเอกลักษณ์ของไทยมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

ซึ่งกว่าจะมาเป็นผ้าไหมแต่ละผืน จะต้องผ่านกระบวนการและใช้ระยะเวลาหลายเดือนให้ออกมาเป็นผืนที่อ่อนนุ่ม เป็นมัน เหนียว ยืดหยุ่นได้ดีพร้อมสำหรับนำมาใช้งาน

ปัจจุบันผ้าไหมไทยมีการผลิตขึ้นมาเกือบทั่วทุกภาค มีความหลากหลายและชนิดแตกต่างกันตามท้องถิ่น ซึ่งแต่ละพื้นที่ก็จะมีเอกลักษณ์เป็นของตนเอง สามารถแบ่งออกตามลักษณะการทอได้ ดังนี้

ผ้ามัดหมี่ เป็นผ้าทอที่ได้จากการผูกมัดให้เกิดลวดลายต่าง ๆ ด้วยความประณีต จนได้ผ้าเนื้อแน่น มันวาว พบมากเกือบทั่วทุกจังหวัดในภาคอีสาน 

ผ้าจก เป็นกรรมวิธีการทอและการปักผ้าไปพร้อม ๆ กัน ให้เกิดความโดดเด่น พบมากในจังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดราชบุรี

ผ้าขิด เป็นการทอผ้าไหมด้วยการเขี่ย หรือสะกิดด้ายแล้วทอตามแนวเส้นให้เกิดลวดลาย นิยมใช้เป็นผ้าสไบหรือผ้าเบี่ยง พบมาในภาคอีสาน เช่น กาฬสินธุ์ สกลนคร นครพนม เป็นต้น

ผ้าแพรวา เป็นผ้าทอผ้าให้เกิดลวดลายด้วยมือ มีการผสมผสานกันระหว่างลายขิดกับลายจก จนเป็นลวดลายสวยงาม นิยมใช้เป็นผ้าคลุมไหล่ พบมาในจังหวัดกาฬสินธุ์

(ขอบคุณรูปภาพจาก: kindconnext.com) 

ผ้ายกดอก เป็นการทอให้เกิดลวดลายด้วยการยกตะกรอแยกด้ายเส้นยืน ทำให้เกิดสวดลายซับซ้อน พบมากในจังหวัดลำพูน

                                                                    (ตัวอย่างผลิตภัณฑ์จากร้านวันทนาไหมไทย)

                                                                    (ตัวอย่างผลิตภัณฑ์จากร้านวันทนาไหมไทย)

ในยุคที่ผ้าไทยก้าวสู่ความเป็นสากล ไม่มีการจำกัดขอบเขตของการใช้ผ้าไทย จึงมีการนำภูมิปัญญาเหล่านี้มาประยุกต์กับแฟชั่นยุคใหม่ เกิดเป็นเครื่องนุ่งห่มที่ทันสมัยสามารถใส่ได้ทุกเพศทุกวัยทั้งในชีวิตประจำวันและงานพิธีสำคัญ พร้อมถ่ายทอดเรื่องราวและความประณีตออกสู่สายตาโลก