ผ้ามัดย้อม เป็นภูมิปัญญาที่มีมายาวนานกว่า ๑๐๐ ปี ในสมัยก่อนยังไม่มีการคิดค้นสีย้อมผ้าสังเคราะห์จึงเกิดเป็นภูมิปัญญาการใช้สีจากวัสดุจากธรรมชาติ ตั้งแต่การสรรหาวัตถุดิบที่ต้องการ ผ่านการตัดสับด้วยความตั้งใจ นวด เคี่ยวน้ำสีย้อมจนได้ที่ก่อนนำมาย้อมเครื่องนุ่งห่มให้มีสีสันสวยงาม

ความมหัศจรรย์ของสีย้อมที่ได้จากธรรมชาติ คือ สามารถนำทุกส่วนของพืช ทั้งส่วนที่เป็นราก แก่น เปลือก ลำต้น ผล ดอก เมล็ด หรือกระทั่งใบ จากนั้นนำไปทุบ ต้ม เคี่ยวจนเกิดสี ก่อนนำผ้าทอสีขาวมาย้อมให้ได้สีตามต้องการ 

นอกจากโทนสีที่เป็นเอกลักษณ์จากธรรมชาติแล้ว เสน่ห์ของผ้ามัดย้อมยังอยู่ที่ลวดลายที่ปรากฏบนผ้า ซึ่งลวดลายเหล่านี้ล้วนเกิดจากจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ของผู้ออกแบบ มีความอิสระไม่ตายตัว เกิดเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของแต่ละท้องถิ่น

ปัจจุบันผ้ามัดย้อม ถือเป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งในประเทศไทยที่มีความนิยมอย่างมาก มีขั้นตอนการทำง่าย มีสีให้เลือกอย่างหลากหลายตามวัสดุจากธรรมขาติที่มีในท้องถิ่นนั้น เช่น สีครามจากรากและต้นคราม สีชมพูจากแก่นฝาง สีเขียวจากใบหูกวาง สีเหลืองจากแก่นขนุน สีส้มจากเปลือกและรากยอ สีน้ำตาลแก่จากเปลือกไม้โกงกาง สีน้ำตาลอ่อนจากผลจาก สีดำจากลูกมะเกลือ เป็นต้น

และจากวัสดุที่สรรหาได้จากธรรมชาติเหล่านี้ จึงทำให้เกิดการนำภูมิปัญญามาประยุกต์เป็นผลิตภัณฑ์ผ้ามัดย้อมที่เพิ่มรายได้ให้แก่ชุมชน พร้อมทั้งอนุรักษ์ไว้ซึ่งภูมิปัญญาและสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่นอีกด้วย